
Kanceri i gjirit

Kanceri i mushkërive
Influenza, e quajtur ndryshe edhe gripi, është një infeksion i hundës, fytit dhe mushkërive, të cilat janë pjesë e sistemit të frymëmarrjes. Gripi shkaktohet nga viruset e gripit.
Shumica e njerëzve me grip përmirësohen vetë. Por ndonjëherë, gripi dhe komplikimet e tij mund të jenë vdekjeprurëse.
SHKAQET
Gripi shkaktohet nga viruset. Këto viruse udhëtojnë nëpër ajër me spërkla kur dikush me infeksion kollitet, teshtin ose flet. Ju mund t’i thithni pikat drejtpërdrejt. Ose mund të kapni mikrobet nga prekja e një objekti, të tillë si tastiera e kompjuterit, dhe më pas prekja e syve, hundës ose gojës.
Njerëzit me virus ka të ngjarë të jenë infektues që nga një ditë para shfaqjes së simptomave deri në rreth 5 deri në 7 ditë pas fillimit të tyre. Fëmijët dhe njerëzit me sistem imunitar të dobësuar mund të jenë ngjitës për një kohë pak më të gjatë.
Viruset e gripit po ndryshojnë vazhdimisht, me shtame të reja që shfaqen shpesh. Nëse keni pasur grip në të kaluarën, trupi juaj tashmë ka prodhuar antitrupa për të luftuar atë lloj specifik të virusit. Nëse viruset e gripit të ardhshëm janë si ata që keni hasur më parë, qoftë duke pasur sëmundjen ose duke u vaksinuar, ato antitrupa mund të parandalojnë infeksionin ose të ulin ashpërsinë e tij.
Por nivelet e antitrupave mund të ulen me kalimin e kohës. Dhe antitrupat kundër viruseve të gripit të kaluar mund të mos ju mbrojnë nga shtamet e reja të gripit. Llojet e reja mund të jenë shumë të ndryshme nga ato që keni pasur më parë.
SIMPTOMAT
Në fillim, gripi mund të duket si një ftohje me rrjedhje hundësh, teshtitje dhe dhimbje të fytit. Ftohjet zakonisht fillojnë ngadalë. Por gripi ka tendencë të shfaqet shpejt dhe të ndiheni shumë më keq me gripin.
Simptomat e zakonshme të gripit janë :
- Rrjedhje hundësh me sekrecione të ujshme.
- Lotim të syve.
- Dhimbje koke.
- Dhimbje trupi.
- Djegie dhe dhimbje fyti.
- Kollë e thatë, e vazhdueshme.
- Lodhje dhe dobësi.
- Temperatura mundet të jetë nga subfebrile deri në febrile 39-40 gradë.
- Anorexi.
Të vjellat dhe diarreja janë gjithashtu simptoma të gripit. Por ato janë më të zakonshme tek fëmijët sesa tek të rriturit.
FAKTORET E RRISKUT
Faktorët që mund të rrisin rrezikun për t’u prekur nga gripi dhe komplikimet e tij përfshijnë:
- Mosha. Gripi sezonal tenton të ketë rezultate më të rënda te fëmijët e vegjël, veçanërisht ata të moshës 0-12 muajsh.Si dhe tek të moshuarit mbi 65 vjeç
- Kushtet e jetesës ose të punës. Personat që punojnë në komunitet,si në ҫerdhe, kopështe,në shtëpitë e të moshuarve, personeli mjekësor, kanë më shumë gjasa të preken nga gripi.
- Sistemi imunitar i dobësuar. Personat të cilët trajtohen për sëmundje malinje, përdorimi afatgjatë i steroideve, transplantimi i organeve, HIV/AIDS dobësojnë sistemin imunitar. Kjo e bënë më të lehtë kapjen e virusit të gripit dhe rritë rrezikun e zhvillimit të komplikimeve.
- Sëmundjet kronike. Persona të cilët trajtohen për sëmundje kronike kanë rrisk të lartë për tu infektuar nga gripi dhe të zhvillojnë komplikacione.
Persona të cilët vuajnë nga astma dhe sëmundjet e tjera të mushkërive, diabeti, sëmundjet e zemrës, sëmundjet e sistemit nervor, histori të mëparshme goditjeje, çrregullime metabolike, probleme me rrugët e frymëmarrjes dhe sëmundje të veshkave, mëlçisë ose gjakut.
- Shtatzënia. Shtatzënat kanë më shumë gjasa të zhvillojnë komplikime të gripit, veçanërisht në tremujorin e dytë dhe të tretë. Ky rrezik vazhdon deri në dy javë pas lindjes së foshnjës.
- Obeziteti. Njerëzit me një indeks të masës trupore (BMI) 40 ose më të lartë kanë një rrezik në rritje të komplikimeve të gripit.
Komplikimet
Nëse jeni i ri dhe i shëndetshëm, gripi zakonisht nuk është serioz. Edhe pse mund të ndiheni jo mire, gripi zakonisht largohet brenda një ose dy javësh pa efekte të qëndrueshme. Personat me rrisk mundet të zhvillojnë komplikacione kryesisht të rrugëve të poshtëme të frymëmarjes. Komplikacionet mundet të jenë të graviteteve të ndryshme nga të lehta deri në të rënda.
- Pneumoni.
- Bronkiti.
- Shpërthimet e astmës.
- Probleme me zemrën.
- Infeksionet e veshit.
- Sindroma e distresit akut respirator.
- Pneumonia është një nga ndërlikimet më serioze. Për të moshuarit dhe njerëzit me sëmundje kronike, pneumonia mund të jetë vdekjeprurëse.
METODAT E DIAGNOSTIKIMIT
Diagnoza bazohet në anamnezë, situatën epidemiologjike, klinikën.
Në raste të veҫanta mundet të bëhet edhe përcaktimi i virusit me anë të testeve përcaktuese.
Gjatë kohërave kur gripi është i përhapur, mund të mos keni nevojë të bëni një test për të, diagnoza vendoset me anë të klinikës.
METODAT E TRAJTIMIT
Gripi nuk ka terapi specifike. Kujdes temperaturën me antipiretik si Paracetamoli 3-4 here në 24 orë ose Ibubrofeni 3 herë në 24 orë. Lëngje të ngohta.Vitamin C.
Ushqimi me supra me perime dhe lëngjet e frutave do tju ndihmojnë ta kaloni sa më lehtë. Zakonisht, nuk do t’ju duhet asgjë më shumë se pushimi dhe shumë lëngje për të trajtuar gripin.
Por nëse vlerësoni që situate juaj shëndetësore po përkeqësohet ,duhet të drejtoheni tek mjeku i familjes, I cili do tju orjentojë drejt diagnozës dhe terapisë së duhur.
PARANDALIMI
Parandalimi bazohet në vaksinimin vjetor me vaksinën e re të vitit, për gripin. Vaksina nuk ka efekt absolut që most ë infektohesh nga gripi, Por parandalon komplikacionet e tij.
Gjithashtu në masat strikte për të parandaluar përhapjen e infeksionit.
Kontrolli i përhapjes së infeksionit
- Lani duart. Lani duart mirë dhe shpesh me sapun dhe ujë për të paktën 20 sekonda. Nëse sapuni dhe uji nuk janë të disponueshëm, përdorni një dezinfektues duarsh me bazë alkooli me të paktën 60% alkool. Sigurohuni që miqtë dhe familja me të cilët jeni rregullisht, veçanërisht fëmijët, të dinë rëndësinë e larjes së duarve.
- Shmangni prekjen e fytyrës. Mbajtja e duarve larg syve, hundës dhe gojës ndihmon në mbajtjen e mikrobeve larg atyre vendeve.
- Mbuloni kollitjet dhe teshtitjet tuaja. Kolliteni ose teshtini në një shami ose në bërryl. Më pas lani duart.
- Higjena e sipërfaqeve të përdorimit të përditshëm. Pastroni rregullisht sipërfaqet e prekura shpesh për të parandaluar përhapjen e infeksionit nga prekja e sipërfaqes me virusin në të dhe më pas fytyrën tuaj.
- Shmangni turmat. Gripi përhapet lehtësisht kudo ku mblidhen njerëzit – në qendrat e kujdesit për fëmijët, shkollat, ndërtesat e zyrave dhe auditoret dhe në transportin publik. Duke shmangur turmat gjatë sezonit të pikut të gripit, ju ulni shanset për infektim.
Gjithashtu shmangni këdo që është i sëmurë. Dhe nëse jeni i sëmurë, qëndroni në shtëpi për të paktën 24 orë pasi tju ketë rënë temperatura, në mënyrë që të pakësoni mundësinë për të infektuar të tjerët.