
Lezionet Orale Prekanceroze: Njohja dhe Parandalimi i Kancerit Oral

Shtohen rastet e diabetit në mosha të reja dhe pediatrike!
Trombocitopenia tek Fëmijët: Çfarë Duhet të Dini
Trombocitopenia tek fëmijët është një gjendje ku numri i trombociteve (ose pllakat e gjakut) në qarkullim është më i ulët se normalja. Kjo mund të çojë në probleme me koagulimin e gjakut dhe rritje të rrezikut për gjakderdhje.
Çfarë është trombocitopenia?
Trombocitopenia përkufizohet si një numër trombocitesh më i vogël se 150,000/mm³. Tek fëmijët, shkaku më i zakonshëm është Purpura Trombocitopenike Idiopatike (PTI/ITP) — një sëmundje autoimune ku sistemi imunitar sulmon trombocitet. Trombocitopenia gjithashtu mund të jetë sekondare ndaj infeksioneve, ilaçeve, çrregullimeve të lindura, sëmundjeve hematologjike ose malinje.
Shenjat dhe simptomat
Shenjat varen nga shkalla e uljes së trombociteve:
- Petekie – pika të vogla të kuqe në lëkurë, veçanërisht në gjymtyrë.
- Purpura – njolla të mëdha të kuqe ose vjollcë në lëkurë.
- Ekimoza (nxirje) – edhe pas traumave të lehta.
- Gjakderdhje nga hunda (epistaksis) ose gingivat.
- Gjak në urinë apo jashtëqitje (hematuri/melena).
- Menstruacione të rënda (tek vajzat në pubertet).
- Hemorragji intrakraniale – shumë e rrallë, por potencialisht fatale.
Si diagnostikohet?
Diagnoza përfshin:
- Analizat e gjakut:
- Hemogramë: për të verifikuar nivelin e trombociteve.
- Strisho e gjakut periferik: për të përjashtuar prezencën e qelizave jonormale.
- Teste shtesë për funksionin e mëlçisë, veshkave dhe imunoglobulinave.
- Teste për shkak infektiv:
- EBV, CMV, HIV, hepatit.
- Teste për COVID-19 në disa raste.
- Biopsi e palcës kockore:
- Jo gjithmonë e nevojshme, por kryhet në rast dyshimi për leukemi ose sëmundje më të rënda hematologjike.
Si trajtohet trombocitopenia tek fëmijët?
Trajtimi varet nga shkaku dhe shkalla e simptomave. Në shumicën e rasteve me ITP akute, fëmijët e shëndetshëm kanë prognozë shumë të mirë dhe shpesh nuk kanë nevojë për trajtim specifik.
Opsionet për trajtim përfshijnë:
- Mbikëqyrje e kujdesshme (watch and wait): nëse fëmija nuk ka gjakderdhje të rrezikshme dhe trombocitet janë >20,000–30,000/mm³.
- Imunoglobulinë IV (IVIG) – për të rritur përkohësisht nivelin e trombociteve.
- Kortikosteroide (Prednison) – për të reduktuar reagimin imunitar.
- Anti-D imunoglobulinë – për fëmijët Rh-pozitivë.
- Splenektomia – rrallë, vetëm në raste kronike dhe rezistente.
Prognoza
- ITP akute (më e zakonshme tek fëmijët): mbi 80% e rasteve shërohen brenda 6 muajve pa pasoja.
- ITP kronike (zgjat më shumë se 12 muaj): më e rrallë dhe mund të kërkojë trajtim afatgjatë.
- Trombocitopenia nga shkaqe të tjera (p.sh., lupus, infeksione kronike): prognoza varet nga sëmundja bazë.
Këshilla për prindërit
- Monitoroni fëmijën për shenja të gjakderdhjes.
- Shmangni sportet me kontakt fizik deri sa të stabilizohet gjendja.
- Mos jepni medikamente si ibuprofen ose aspirinë pa u konsultuar me mjekun.
- Ndiqni udhëzimet mjekësore dhe paraqituni në kontrolle të rregullta.
Fjalë kyçe: trombocitopenia, ekimoza, petekie, imunoglobulinë
